Tran spowalnia regenerację! - wrzesień 2010

W zeszłym roku napisałem artykuł zatytułowany „To co jest dobre dla Ciebie, niekoniecznie jest dobre dla twoich mięśni”, w którym między innymi zająłem się znaczeniem tranu w diecie. Wówczas myślałem, że prezentuję w nim wyłącznie swoje teorie, których nie potwierdzają jeszcze badania naukowe, ale okazało się, że jest inaczej! Ryby i tran zawierają EPA i DHA − substancje stymulujące krążenie krwi i zwiększające rozpad fibryny, która jest zaangażowana w procesy krzepnięcia i tworzenie blizn. Dodatkowo udowodniono też, że związki te obniżają ciśnienie krwi. Badania naukowe potwierdzają, że n-3 kwasy tłuszczowe zmniejszają stężenie triglicerydów, a ich regularne stosowanie zmniejsza ryzyko zawału serca. Kwasy omega-3 wykazują silne działanie przeciwzapalne. Poprawiają wrażliwość komórek na insulinę poprzez zmiany w funkcjonowania błon komórkowych.

Wspomniany artykuł opisuje wpływ, jaki prostaglandyny wywierają na rozrost mięśni szkieletowych. Ryby, zawierające wysokie stężenia kwasów omega 3, hamują syntezę prostaglandyn, co może zaburzać procesy rozrostu mięśni. Ostatnio wiele uwagi poświęca się temu, w jaki sposób odżywianie wpływa na regenerację mięśni, szczególnie w przypadku atrofii spowodowanej kontuzją lub immobilizacją.

Naukowcy z Wydziału Żywności i Odżywiania Narodowego Uniwersytetu w Seulu przeanalizowali wpływ tranu na regenerację mięśni u szczurów. Jednej grupie szczurów podawano tran bogaty w kwasy omega 3, a drugiej − olej kukurydziany z dużą zawartością kwasów omega 6. Szczury unieruchomiono na kilka tygodni, po czym umożliwiono zwierzętom ponowne napinanie mięśni.

Zastosowano tutaj technikę immobilizacji kończyny tylnej. Symuluje ona sytuację, w której człowiek po przebytej kontuzji nie jest w stanie obciążać danego mięśnia. Gdy mięsień pozostaje unieruchomiony, dochodzi do jego atrofii, dlatego też naukowcy są bardzo zainteresowani znalezieniem sposobu na szybką regenerację i naprawę mięśnia po przywróceniu mu napięcia. Gdy szczury ponownie zaczynały chodzić, mięsień odzyskiwał swoje napięcie, co umożliwiło naukowcom obserwację procesów regeneracji.

Badaczy najbardziej interesowało to, który rodzaj tłuszczu umożliwia szybką regenerację mięśni i ich hipertrofię. Trzy dni po przywróceniu mobilności w grupie zwierząt karmionych olejem kukurydzianym zaobserwowano przywrócenie masy mięśniowej i zawartości białek mięśniowych zredukowanych uprzednio w wyniku bezruchu. W grupie zwierząt spożywających tran wspomniane parametry uległy poprawie dopiero po trzynastu dniach od przywrócenia mobilności. Można wysnuć ogólne wnioski, że spożywanie dużych ilości tranu wydłuża czas regeneracji mięśni.

Inne ciekawe obserwacje: po trzech dniach od przywrócenia mobilności szczurom w obu grupach zwierząt odnotowano znaczące zwiększenie aktywacji p70 rybosomalnej kinazy S6 (markera sygnalizacji anabolicznej), przy czym w grupie zwierząt spożywających olej kukurydziany wartości te były dużo wyższe. Dodatkowo, w trzecim dniu diety opartej na oleju kukurydzianym stopień aktywacji innego szlaku anabolicznego, Akt, również uległ zwiększeniu. W całym okresie przywrócania mobilności w obu grupach znaczącemu zwiększeniu uległo stężenie prostaglandyny F2alfa (PGF2alfa) i cyklooksygenazy 2 (COX-2). Aż do trzynastego dnia tran w mniejszym stopniu niż olej kukurydziany stymulował produkcję PGF2alfa. Coraz więcej dowodów wskazuje na to, że szlak COX-2 wraz z prostaglandynami odgrywa decydującą rolę w procesach rozrostu tkanki mięśniowej i jej regeneracji wynikającej z powstałego urazu, zwłaszcza w początkowym okresie rekonwalescencji.

PGF2alfa to związek spełniający istotną rolę w procesach wzrostu tkanki mięśniowej i biorący udział między innymi w procesach syntezy białek. Powyższe wyniki sugerują, że brak zmian w syntezie PGF2alfa po trzech dniach od przywrócenia mobilności w grupie zwierząt spożywających tran może być przyczyną zaburzenia procesów regeneracji. Wyniki tego doświadczenia wskazują, że zahamowanie syntezy PGF2alfa poprzez stosowanie tranu w trzecim dniu od przywrócenia mobilności może zaburzać procesy regeneracji mięśni. PGF2alfa powstaje w wyniku działania COX-2. Prekursorem tego związku nie jest ani DHE ani EPA, ale powstaje on z kwasu arachidonowego (arachidonic acid AA), kwasu tłuszczowego n-6 występującego w organizmie w dużych ilościach. Stopień uwalniania AA z błon komórkowych zależy od zawartości tego związku w tychże błonach. Ten fakt sugeruje, że poziom kwasu arachidonowego w błonach komórek mięśniowych obniżany poprzez długotrwałe stosowanie tranu może zmniejszyć produkcję PGF2alfa w mięśniach szkieletowych. Pokazuje to, że antyzapalne właściwości tranu mogą niekorzystnie wpłynąć na wczesną, hipertroficzną odpowiedź mięśniową.

Uzyskane dane wskazują również na to, że tran zaburza wczesne etapy regeneracji mięśni poprzez hamowanie aktywacji szlaku sygnalizacji anabolicznej Akt-p70s6k i syntezy PGF2. Wyniki tego eksperymentu powinny zwrócić uwagę ludzi na to, że duże dawki tranu i częste jedzenie ryb mogą przyśpieszać aktywację szlaków anabolicznych w organizmie (dzieje się tak w przypadku szczurów). Nie przeprowadzono dotąd żadnych analiz, w których zbadano, by reakcje ludzi na spożywanie tych produktów w dużych ilościach. Ale już teraz jest to ważny sygnał dla kulturystów, że wysokie ilości kwasów omega 3 zawartych w tranie mogą zmniejszyć szybkość regeneracji poprzez zakłócanie syntezy PGF2alfa. Choć na dalsze badania trzeba będzie pewnie jeszcze trochę poczekać, już teraz warto uważnie przyjrzeć się swojej diecie.