Research: Spalanie tłuszczu - lipiec-sierpień 2011

Wycięcie migdałków zwiększa ryzyko otyłości

Wycięcie migdałków jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów u dzieci. Wskazaniem do jego przeprowadzenia jest to, że migdałki mogą powodować zaburzenia oddychania lub blokować drogi oddechowe w trakcie snu. Do niedawna zabieg wykonywano również, aby zapobiegać częstym zapaleniom gardła i infekcjom zatok.

Naukowcy z St. Louis University wykazali, że wśród dzieci, które przeszły zabieg, 50 do 75% zyskało na wadze w ciągu roku po usunięciu migdałków. Wyniki były takie same zarówno wśród dzieci, które przed zabiegiem miały prawidłową wagę, jak i u tych z nadwagą. Autorzy badania zwracają uwagę, że zaobserwowana zależność między otyłością a zabiegiem usunięcia migdałków niekoniecznie musi wynikać ze związku przyczynowo-skutkowego. Badacze nie podali wytłumaczenia dla uzyskanych wyników.

(„Obesity Reviews”, 10: 70–83, 2011)

Dieta ketogeniczna hamuje aktywność ścieżki mTOR

Ścieżka mTOR to proces chemiczny zachodzący w komórce, regulujący wzrost komórki i syntezę białka. Wzrost mięśni kulturystów zależy od aktywacji ścieżek mTOR. Czynniki stymulujące tenże proces to: insulina, hormony anaboliczne, napięcie mięśni, aminokwasy (w szczególności leucyna) oraz stres oksydacyjny. Niski poziom składników odżywczych i anabolicznych czynników wzrostu, a także duża ilość ćwiczeń wytrzymałościowych hamuje aktywność ścieżek mTOR.

Naukowcy z Washington University School of Medicine w St. Louis odkryli, że dieta ketogeniczna (bogata w tłuszcze i uboga w węglowodany) hamowała aktywność mTOR. Korzyści i ryzyko takiego działania zależą od twojego punktu widzenia. Kulturyści i sportowcy nie powinni stosować tej metody, jeżeli chcą budować masę i siłę mięśni.

Z drugiej strony, badania na zwierzętach pokazują, że hamowanie ścieżek mTOR przyczynia się do długowieczności i zapobiega napadom padaczki. Długotrwałe skutki wspierania lub hamowania aktywności ścieżki mTOR nie są znane.

(„Epilepsja”, opublikowano w Internecie, styczeń 2011)

Dieta wysokobiałkowa i uboga w węglowodany może zwiększyć ryzyko raka jelita grubego

W krótkim okresie stosowania dieta białkowa o niskiej dawce węglowodanów powoduje większy spadek wagi niż dieta mieszana bądź wysokowęglowodanowa. Wielu naukowców obawia się, że ryzyko dla zdrowia przewyższa korzyści płynące ze stosowania tej diety.

Badanie z University of Aberdeen w Szkocji wykazało, że u osób przez cztery tygodnie stosujących dietę wysokobiałkową ubogą w węglowodany, zanotowano spadek substancji chemicznej, chroniącej przed rakiem oraz wzrost czynników powodujących raka. Mogła to być przyczyna wzrostu ryzyka raka jelita grubego. Diety tego typu zwykle mają niewielką zawartość błonnika, co wydłuża czas transportu pożywienia w przewodzie pokarmowym, a to z kolei powoduje, że jelita są dłużej narażone na działanie substancji wywołujących raka.

(„American Journal of Clinical Nutrition”, opublikowano w Internecie, 9 marca 2011)

Gen FTO i obniżony poziom IGF-1 są powiązane z otyłością i przedwczesną śmiercią

FTO to gen odpowiedzialny za otyłość – istotny czynnik regulujący ilość tłuszczu w ludzkim organizmie oraz indeks masy ciała (pomiar proporcji wagi do wzrostu).

Niemieccy naukowcy odkryli, że poziom IGF-1 był niższy u ludzi posiadających specyficzną, nadaktywną odmianę genu FTO. Osoby posiadające odmianę tego genu są bardziej podatne na otyłość i przedwczesny zgon. Gen ten zwiększa uczucie głodu, ale nie ma żadnego wpływu na wydatek energetyczny.

Obniżenie poziomu IGF-1 może być przyczyną spadku masy mięśniowej i częściowo tłumaczy zwiększenie ryzyka cukrzycy typu 2. oraz otyłości u ludzi, którzy mają tę odmianę genu. Trening siłowy może być dla nich szczególnie ważny.

(„International Journal of Obesity”, 35: 364–372, 2011)

Jedzenie poza domem nie jest związane z tyciem Europejczyków

Kilka badań przeprowadzonych wśród Amerykanów wykazuje związek pomiędzy jedzeniem poza domem, w restauracjach, a wzrostem masy ciała i otyłością. Wyniki te nie pokrywają się badaniami europejskimi, które przeprowadzono na blisko 25 tys. mieszkańców Starego Kontynentu.

Naukowcy przez 5 lat badali nawyki żywieniowe u Europejczyków z 10 różnych krajów. Choć mieszkańcy z południa Europy zjadają więcej kalorii w restauracjach niż w pracy, to taki styl żywienia nie przyczynia się do wzrostu ich wagi. Osoby regularnie odwiedzające restauracje wykazały niewielki wzrost indeksu masy ciała (proporcja wagi do wzrostu), ale nie zwiększyły swojej wagi w większym stopniu niż osoby rzadziej stołujące się poza domem.

Różnice pomiędzy wynikami badań może tłumaczyć fakt, że w amerykańskich restauracjach porcje są większe, a przede wszystkim, w południowoeuropejskich lokalach serwuje się zdrowe dania kuchni śródziemnomorskiej.

(„International Journal of Obesity”, 35: 416–426, 2011)

Czy kontrola brązowej tkanki tłuszczowej jest kluczem do walki z epidemią otyłości?

Ludzki organizm zawiera małe ilości tkanki spalającej kalorie, zwanej brązowym tłuszczem, który zamienia energię pozyskaną z pożywienia bezpośrednio na ciepło. Zwykła tkanka tłuszczowa robi dokładnie odwrotnie, przechowuje energię w postaci tłuszczu. Brązowa tkanka tłuszczowa uwalnia energię, zamiast ją magazynować.

Do niedawna większość naukowców wierzyła, że brązowa tkanka tłuszczowa jest nieistotna w walce z epidemią otyłości i nie ma większego znaczenia dla kontroli metabolizmu. Nowa technologia (np. skany PET) pokazuje, że niektórzy ludzie mają znaczące ilości brązowej tkanki tłuszczowej w swoim organizmie. Tak więc tkanka ta może być odpowiedzią na pytanie: dlaczego niektórzy ludzie są tak podatni na otyłość? Aktywacja genów, które kontrolują produkcję i aktywność brązowej tkanki tłuszczowej może być pomocna w zwalczaniu otyłości.

(„Clinical Endocrinology”, opublikowano w Internecie, 14 lutego 2011)

Zalecenia dotyczące ćwiczeń odchudzających i utrzymywania wagi

American College of Sports Medicine (ACSM) jest ważną organizacją zajmującą się sprawami związanymi ze sportem i wysiłkiem fizycznym. Raz na jakiś czas ACSM publikuje zalecenia dotyczące wysiłku fizycznego dla profesjonalnych sportowców oraz amatorów.

Aktywność fizyczna jest istotnym elementem programów odchudzających i utrzymywania prawidłowej wagi ciała. Osoby, które nie chcą przytyć, powinny ćwiczyć od 150 do 250 minut tygodniowo, co równa się wydatkowaniu od 1200 do 2000 kcal tygodniowo. Z kolei osoby chcące schudnąć powinny ćwiczyć co najmniej 150 do nawet 420 minut tygodniowo, jeśli chcą zrzucić znaczną liczbę kilogramów.

Prowadząc aktywny tryb życia, można zapobiegać rozwojowi otyłości. Najlepszym sposobem na odchudzanie jest bycie aktywnym fizycznie i umiarkowane przyjmowanie kalorii. Radykalne ograniczanie ilości spożywanych pokarmów w połączeniu z wysiłkiem fizycznym zazwyczaj nie daje dobrych rezultatów. Ćwiczenia oporowe pomagają utrzymywać prawidłową wagę ciała poprzez zwiększanie masy mięśniowej. Ćwiczenia aerobowe i oporowe ograniczają też ilość czynników ryzyka rozwoju chorób przewlekłych takich, jak nadciśnienie, insulinooporność, zwiększony poziom cholesterolu LDL i obniżony HDL.

(ACSM, opublikowano w Internecie, 2009)

Czy słaba aktywność tarczycy tłumaczy epidemię otyłości?

Ponad 66% Amerykanów jest otyła lub ma nadwagę. Wskaźniki otyłości rosną w krajach Zachodu nieprzerwanie przez ostatnie 30 lat. Włoscy badacze przedstawili sugestię, że obniżone działanie tarczycy może być powiązane z tym problemem. Hormon tyroidowy T3 (trijodotyronina) wspiera termogenezę (wydatek energetyczny w postaci ciepła), przyspiesza metabolizm, pomaga regulować apetyt i pomaga w kontroli metabolizmu tłuszczu i węglowodanów.

Naukowcy zastanawiali się, czy otyłość może być częściowo wywołana zahamowaniem aktywności tarczycy przez układ odpornościowy. Problem polega na tym, że poziom T3 podnosi się przy ekstremalnej otyłości. Jednakże wielu „średnio” otyłych ludzi wykazuje obecność przeciwciał przeciwtarczycowych, co popiera teorię naukowców. Najprawdopodobniej przyczyn epidemii otyłości jest wiele i nieszybko znajdziemy na nią sposób.

(„Journal of Clinical Endocrinology Metabolism”, 96: 344–346, 2011)

Problemy ze snem zwiększają ryzyko otyłości

Niewysypianie się jest istotnym czynnikiem ryzyka otyłości. Brak snu powoduje zwiększenie wydzielania hormonu greliny, która poprawia apetyt i spowalnia przemianę materii. Wynikiem niewyspania jest zmęczenie, które sprawia, że ciężej jest prowadzić zdrowy styl życia i regularnie ćwiczyć. Złe nawyki dotyczące snu mogą być przyczyną epidemii otyłości, szczególnie wśród dzieci i młodych ludzi. Taka zależność jest słabsza u starszych, dorosłych ludzi. Złe nawyki senne są przyczyną depresji, wpływają na stan społeczno-ekonomiczny i przyzwyczajenia związane z trybem pracy – przez co trudno jest ustalić związek przyczynowo-skutkowy.

(„Obesity Reviews”, 12: 78–92, 2010)