Research: Spalanie tłuszczu - październik 2010

Geny determinują skuteczność diety odchudzającej

Większość ludzi, w tym środowisko naukowe, ma problem z wyborem najlepszej diety odchudzającej, która jednocześnie wpływałaby korzystnie na zdrowie metaboliczne. Niektóre badania wykazały, że niskotłuszczowe diety bogate w węglowodany, takie jak dieta dr Ornisha (niskotłuszczowa dieta wegetariańska), sprawdzają się najlepiej. Z kolei inne badania sugerują, że lepsze są wysokobiałkowe diety ubogie w węglowodany, takie jak dieta Atkinsa. Wyniki badania przeprowadzonego na Stanford University przez Christophera Gardnera sugerują, że to geny determinują, która dieta będzie dla danej osoby najlepsza. Ok. 39% ludzi posiada układ genów odpowiadający najlepiej na dietę niskotłuszczową, 45% odpowiada najlepiej na dietę niskowęglowodanową, a 16% powinno ograniczać zarówno tłuszcze, jak i węglowodany. Kobiety biorące udział w badaniu, stosujące diety odchudzające dopasowane do swojego profilu genów straciły ponad 5% masy ciała, natomiast uczestnicy badania będący na diecie niedopasowanej do swojego profilu genetycznego stracili jedynie 2,3% masy ciała. Firma Interleukin z Massachusetts w USA może sprawdzić, jaka dieta najlepiej pasuje do waszego profilu genetycznego. Kosztuje to jednak 149 dolarów!
(Reuters, 4.03.2010, wyniki badania zaprezentowane na spotkaniu American Heart Association)

Dobre wieści dla piwoszy! Związek między tyciem a alkoholem wciąż nieudowodniony

Popularne określenia, takie jak np. „mięsień piwny”, wzmacniają przesąd mówiący o tym, że alkohol sprzyja tyciu. W przeglądzie literatury fachowej, Martin R. Yeomans z University of Sussex w Wielkiej Brytanii doszedł do wniosku, iż związek pomiędzy alkoholem i otyłością nie jest do końca jasny. Alkohol przyczynia się do zwiększania ilości konsumowanych kalorii, jednak osoby, które spożywają jego umiarkowane ilości żyją dłużej, rzadziej doświadczają zawałów serca i udarów, a ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera i reumatoidalne zapalenie stawów jest w ich przypadku znacznie niższe. Umiarkowane spożywanie alkoholu poprawia zdrowie metaboliczne poprzez obniżanie insulinooporności. Wpływa to również korzystnie na aktywność seksualną, ciśnienie krwi, gospodarkę lipidową (ilości cholesterolu HDL i LDL), zmniejsza stan zapalny i ilość brzusznej tkanki tłuszczowej. Naukowcy kładą tutaj nacisk na „umiarkowane” picie. Co ciekawe, spożywanie dużych ilości alkoholu może być jednym z czynników odpowiedzialnych za długowieczność mieszkańców krajów takich, jak Francja, Portugalia, Włochy czy Hiszpania. Picie nadmiernych ilości alkoholu może przyczyniać się do występowania otyłości, ale ta zależność niekoniecznie musi wynikać z ilości wypijanych napojów wysokoprocentowych, ale z cech charakteru.
(„Psychology & Behavior”, w druku, opublikowano w Internecie 10 stycznia 2010)

Diety niskotłuszczowe najlepsze dla długotrwałego utrzymywania wagi

Większość najnowszych badań wykazała, że niskowęglowodanowe diety bogate w białko najlepiej obniżają wagę w trakcie pierwszych sześciu miesięcy ich stosowania. Po dwunastu miesiącach ilość zrzuconych kilogramów jest taka sama w przypadku dowolnie zastosowanej diety. Trzyletnie badanie przeprowadzone na University of Pennsylvania w USA pod przewodnictwem Marion Vetter wykazało, że osoby przebywające na diecie niskotłuszczowej szybciej tracą na wadze, niż osoby stosujące diety niskowęglowodanowe, takie jak dieta Atkinsa. Osoby biorące udział w badaniu charakteryzowały się wysokim stopniem otyłości (średnia waga wynosiła 130 kg, a indeks masy ciała 43). W trakcie pierwszych sześciu miesięcy stosowania diety, grupa niskowęglowodanowa straciła na wadze prawie 6 kg, natomiast grupa niskotłuszczowa jedynie 2 kg. Po trzech latach osoby będące w grupie niskowęglowodanowej odzyskały całą straconą wcześniej wagę, natomiast ochotnicy z grupy niskotłuszczowej pozostali o 4,5 kg chudsi. Osoby z obu grup nadal pozostały otyłe, a ich poziom hemoglobiny A1C, będącej wykładnikiem kontroli gospodarki cukrowej, nie zmienił się. Wśród osób, które straciły kilka kilogramów w początkowej fazie doświadczenia prawdopodobieństwo odzyskania zgubionych kilogramów było największe. Największy sukces odniosły osoby, które wprowadzały niewielkie, ale trwałe zmiany w swojej diecie.
(„Annals of Internal Medicine”, 152: 334-335, 2010)

Lek symulujący hormon tarczycy działa odchudzająco

Hormony tarczycy stymulują utratę wagi i zmniejszają stężenia niebezpiecznych lipidów we krwi. Jednakże, stosowanie zbyt dużych ilości tych związków uszkadza serce i kości. Kwas dijodo-tyropropionowy (DITPA) jest lekiem działającym, jak hormony tarczycy, ale wywierającym mniej działań ogólnoustrojowych. Paul Ladenson z Johns Hopkins University wraz z kolegami udowodnił, że w wyniku stosowania DITPA przez dwadzieścia cztery tygodnie można stracić na wadze 5,5 kg. U osób stosujących ten środek zauważono również znaczne obniżenie stężenia cholesterolu LDL (złego cholesterolu). Jednakże, spośród ochotników biorących udział w badaniu, jedynie 37% dobrnęło do jego końca, ze względu na doświadczane poważne działania uboczne takie, jak bóle żołądka i nadmierna utrata wagi. DITPA jest skutecznym lekiem odchudzającym, jednak towarzyszące działania niepożądane mogą w tym przypadku przeważać nad korzyściami.
(„Journal Clinical Endocrinology Metabolism”, 95: 1349-1354, 2010)

Napoje zastępujące posiłki odchudzają żołnierzy

Napoje zastępujące posiłki to sprawdzona metoda na odchudzanie. Większość badań wykazała, że zastępowanie dwóch lub trzech posiłków napojami dziennie pomaga ludziom stracić na wadze, natomiast stosowanie napojów dwa razy dziennie pomaga utrzymać pożądaną wagę. W badaniu przeprowadzonym w U.S. Army Research Institute of Environmental Medicine w Natoick, w stanie Massachusetts wykazano, że stosowanie napoju Slim-Fast dwa razy dziennie w połączeniu z programem motywującym do utrzymania stałej wagi jest bardziej skuteczne niż sam program. Żołnierze pijący napoje odchudzające zgubili więcej kilogramów (około 1 kg więcej) i więcej tkanki tłuszczowej (1% więcej). W sumie zgubili też średnio 0,7 kg więcej tkanki tłuszczowej niż ich koledzy. Wniosek nasuwa się jeden: napoje zastępujące posiłki są skutecznym sposobem na utratę wagi i utrzymanie pożądanych jej wartości.
(„Journal of the American Dietetic Association”, 110: 268-273, 2010)

Kiepski sen zwiększa ilość brzusznej tkanki tłuszczowej

Problemy związane ze snem, takie jak bezsenność, nieodpowiednia długość snu związana z nadmiarem pracy lub imprezowaniem czy obstrukcyjny bezdech senny (zwężenie dróg oddechowych prowadzące do zaburzeń przebiegu snu) mogą prowadzić do otyłości. Kristen Hairston z Wake Forest University School of Medicine w Północnej Karolinie w USA wraz ze swymi współpracownikami, w trwającym pięć lat badaniu udowodniła, że problemy ze snem występujące u młodych osób pochodzenia afroamerykańskiego i hiszpańskiego przyczyniają się do zwiększania ilość brzusznej tkanki tłuszczowej. W badaniu tym podzielono ochotników na grupy w zależności od czasu trwania ich snu: mniej niż pięć godzin, sześć do siedmiu godzin i osiem godzin lub więcej. U osób przed 40 roku życia, śpiących za krótko lub za długo, ilość brzusznej tkanki tłuszczowej i tkanki tłuszczowej otaczającej organy wewnętrzne oraz wartość indeksu masy ciała zwiększała się. Najlepsze wyniki uzyskano w grupie osób śpiących od sześciu do siedmiu godzin. Długość snu nie wiązała się ze zmianami w ilości tkanki tłuszczowej u osób po 40 roku życia.
(„Sleep”, 33: 289-295, 2010)

Leki na migrenę działają odchudzająco

Topiramat wykorzystuje się w leczeniu bólów migrenowych. Niemieccy naukowcy odkryli, że związek ten dodatkowo zmniejsza ilość tkanki tłuszczowej i poprawia zdrowie metaboliczne. Badacze podawali 100 mlg topiramatu dziennie sześciu pacjentom przez okres dwudziestu tygodni. Zaobserwowali oni, że po tym czasie ich indeks masy ciała obniżył się o 7%, ilość tkanki tłuszczowej o 12%, obwód brzucha o 4 cm, stężenie leptyny (hormonu kontrolującego apetyt i poziom metabolizmu) o 39%, a insulinooporność spadła o 37%. Poziom adiponektyny (związku pomagającego kontrolować poziom cukru we krwi i odkładanie tłuszczu) u badanych pacjentów wzrósł o 70%. Topiramat zmniejsza ilość tkanki tłuszczowej i poprawia zdrowie metaboliczne.
(„Experimental & Clinical Endocrinology & Diabetes”, w druku, opublikowano w Internecie 3 kwietnia 2010)

Białka, węglowodany i kalorie niezbędne dla wzrostu mięśni

Kulturystyka z metabolicznego punktu widzenia jest sportem pełnym sprzeczności. Sportowcy starają się zmaksymalizować rozmiar mięśni, co wymaga utrzymania napięcia, dostarczania kalorii, węglowodanów i kluczowych aminokwasów, jak leucyna. Kulturyści dodatkowo muszą minimalizować ilość tkanki tłuszczowej poprzez ograniczanie poboru kalorii. Komórki wykształciły świetnie działające systemy magazynowania energii i włączania szlaków umożliwiających odbudowę i naprawę tkanek. W dwóch fascynujących badaniach przeprowadzonych na University of Connecticut w Storrs i na University of Texas Medical Branch w Galveston amerykańscy naukowcy pokazali jak funkcjonuje organizm przy braku substancji odżywczych i w czasie ich nadmiaru. W pierwszym doświadczeniu uczestnicy badania byli karmieni suplementami bogatymi w aminokwasy, zwłaszcza w leucynę i węglowodany, co stymulowało szlak mTOR (zwiększający syntezę białek) i hamowało system AMPK (kontrolujący komórkowy poziom energii). W drugim badaniu ochotnicy przebywali na diecie o ograniczonej ilości kalorii (20% kalorii mniej) i dużej zawartości białek (1,5 g białek na kilogram masy ciała). Dieta niskokaloryczna zahamowała szlak mTOR i co za tym idzie syntezę białek. Odpowiedni pobór kalorii, węglowodanów i kluczowych aminokwasów to czynniki niezbędne do rozbudowywania tkanki mięśniowej. Kulturyści będą tracić tkankę mięśniową, gdy tylko przejdą na odchudzającą dietę o ograniczonej ilości kalorii.
(„Journal of Physiology”, 582: 813-823, 2007; „Journal of Nutrition” 140: 745-751, 2010)