Diety wysokowęglowodanowe i niskowęglowodanowe powodują podobną utratę tłuszczu
Osoby, które się odchudzają tracą więcej tkanki tłuszczowej, stosując diety ubogie w węglowodany niskokaloryczne niż niskokaloryczny posiłek o dużej dawce węglowodanów. Przynajmniej podczas pierwszych 6 miesięcy odchudzania. W ciągu pierwszego roku wydatek kaloryczny i liczba dostarczanych kalorii są dla efektywnej utraty wagi ważniejsze niż kompozycja diety. Utrzymanie diety jest zawsze problemem w badaniach skuteczności metod odchudzania. Australijscy badacze nie zaobserwowali żadnej różnicy w spadku wagi u badanych, którzy przez rok stosowali diety niskokaloryczne, bogate w tłuszcze albo bogate w węglowodany. Obie diety przyczyniły się do zmniejszenia czynników ryzyka chorób serca, ale grupa z niską dawką węglowodanów wykazała największy spadek trójglicerydów (tłuszczów we krwi) i wzrost HDL (tzw. dobry cholesterol) i LDL (tzw. zły cholesterol). Diety niskokaloryczne pomagają zrzucić nadwagę niezależnie od kompozycji posiłków, ale lekarze powinni nadzorować poziom lipidów we krwi u osób spożywających dużo tłuszczu w diecie.
(„American Journal Clinical Nutrition” 2009; 90, s. 23–32)
EPO promuje utratę wagi
Większość ludzi kojarzy EPO z kolarzami Tour De France i z aferami dopingowymi. EPO to hormon produkowany przez nerki, który stymuluje szpik kostny do produkcji nowych czerwonych krwinek. Tak samo jak wiele innych hormonów, wywołuje liczne efekty fizjologiczne. Na przykład u pacjentów z chorobą nerek hormon EPO zwiększa wydajność ćwiczeń, poziom dziennej aktywności fizycznej, poprawia sen, podwyższa temperaturę ciała, poprawia apetyt i podnosi jakość życia. W badaniach na ludziach otyłych EPO wywołał znaczny spadek wagi i poprawił insulinoodporność. W duńskim badaniu, w którym przeszczepiano nadaktywny gen EPO u otyłych myszy spowodował 23-procentowy spadek masy ciała. Zwierzęta karmiono dietą bogatą w tłuszcze. Myszy poddane kuracji EPO przybrały o 22% mniej masy niż zwierzęta kontrolne. Nabrały także więcej masy mięśniowej i wyprodukowały więcej mięśniowych naczyń krwionośnych. Hormon EPO chronił zwierzęta przed otyłością wywołaną dietą, poprawił kontrolę cukru we krwi, promował metabolizm tłuszczów i zwiększył masę mięśniową.
(PLoS one, magazyn internetowy, opublikowano w Internecie 12 czerwca 2009)
Suplementy wapnia nie promują utraty wagi
Wysokie spożycie wapnia i produktów mlecznych jest powiązane ze zmniejszeniem masy ciała i tłuszczu całkowitego. Kilka obszernych, dobrze kontrolowanych badań dowiodło, że mała zawartość wapnia i nabiału w diecie u dorosłych wiąże się ze zwiększeniem masy tłuszczowej. Niskie spożycie wapnia jest doskonałym wyznacznikiem nadmiernej tkanki tłuszczowej i masy ciała u dzieci. Te badania skłoniły wielu ludzi do spożywania większej ilości produktów mlecznych i zażywania większej ilości suplementów wapnia. Jack Yanovski wraz z uczonymi z Narodowego Instytutu Zdrowia w Bethesda w Maryland, nie zauważyli żadnej różnicy w wadze ludzi otyłych i osób z nadwagą, zażywających 1500 mg wapnia dziennie przed dwa lata. Było to dobrze nadzorowane badanie, angażujące 340 otyłych mężczyzn i kobiet. Jednakże inne dobrze kontrolowane badanie pokazało, że suplement zawierający wapń i witaminę D zwiększył utratę wagi u kobiet z nadwagą, które przyjmowały mało wapnia w diecie. Wapń jest istotnym składnikiem odżywczym dla zdrowia mięśni i kości. Niski poziom wapnia wywołuje sygnał w mózgu o zwiększonym zapotrzebowaniu na pokarm. Zależność pomiędzy ilością wapnia w diecie a kontrolą wagi jest sprawą kontrowersyjną.
(„Annals Internal Medicine” 2009; 150, s. 821–829; „British Journal Nutrition” 2009; 101, s. 659–663)
Diety ubogie w węglowodany osłabiają pamięć
Diety ubogie w węglowodany pomagają zrzucić nadwagę. Węglowodany są głównym paliwem dla mózgu i centralnego układu nerwowego. Mózg może wykorzystywać także ketony, które są tworzone z tłuszczów podczas małej dostępności węglowodanów. Niestety, ketony bardziej zakwaszają mózg i oddziałują na jego funkcje. Badacze z Tufts University odkryli, że dieta uboga w węglowodany osłabia pamięć. Przebadano 19 kobiet w wieku od 22 do 55 lat. Badane przez trzy tygodnie stosowały dietę ubogą w węglowodany. Kobiety doświadczyły stopniowego pogorszenia pamięci przestrzennej, czasu reakcji, uwagi, sprawności umysłowej oraz pamięci krótko- i długotrwałej. Osoby stosujące diety ubogie w węglowodany wykazały pogorszenie nastroju, co może tłumaczy przyczynę trudności związanych z utrzymaniem tych diet przez dłuższy okres. Optymalne funkcjonowanie mózgu wymaga minimum 125 g węglowodanów dziennie.
(Yahoo Health, 20 maja 2009)
Ślina helodermy może pomóc ci zrzucić nadwagę
Exenatide (Byetta) produkowany przez Eli Lilly & Company jest syntetyczną wersją hormonu znajdującego się w ślinie helodermy. Exenatide jest używany w leczeniu cukrzycy typu II. Działa poprzez zwiększenie wydzielania insuliny, redukując wydzielanie glukagonu (zapobiega wzrostowi cukru we krwi) i spowalnia ruchy powodujące, że pokarm opuszcza żołądek. Badania przeprowadzane w Eli Lilly Laboratories w Indianapolis pokazują, że wstrzykiwanie enexatide dwa razy dziennie przez dwa miesiące spowodowało 5-kilogramowy spadek masy ciała w porównaniu do 1,5-kilogramowego spadku w grupie placebo (badani otrzymywali fałszywy exenatide). Badani brali udział w ćwiczeniach i przestrzegali diety. Eexenatide jest chwilowo niedozwolony przez FDA (Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków) jako lek na odchudzanie. Ugryzienie przez helodermę jest skuteczną metodą odchudzającą, ale niekorzystną dla ogólnego samopoczucia. (Przedstawiono na Annual Meeting of the Endocrine Society, 11 czerwca 2009)
Kwas octowy pomaga zrzucić tłuszcz
Kwas octowy jest główną substancją składową octu. Ma podobny skład do hormonu thyroid T3. Od ponad 50 lat naukowcy wiedzą, że kwas octowy przyspiesza metabolizm, ale nigdy nie zdobył popularności jako środek na odchudzanie. Japońscy badacze w eksperymencie przeprowadzonym na myszach odkryli, że podawanie kwasu octowego z wodą zmniejszyło masę tłuszczową ciała i ograniczyło odkładanie się tłuszczu w wątrobie. Kwas octowy zwiększył utlenianie tłuszczu (spalanie tłuszczu) i termogenezę (kalorie zamienianie na ciepło). Podobne badanie przeprowadzone przez hiszpańskich badaczy na szczurach dowiodło, że związek powstały z kwasu octowego (TRIAC) przyspieszył metabolizm i promował rozkład tłuszczu bez osłabiania normalnych funkcji thyroidowych. TRIAC jest dostępny w postaci kremu. Kwas octowy mógłby być skutecznym składnikiem suplementów odchudzających.
(„Journal Agriculture Food Chemistry”, w druku; opublikowano w Internecie 26 maja 2009; „American Journal Physiology Endocrinology Metabolism” 2008; 294, s. E688–E697)
Czy kwasica powoduje otyłość?
Ponad 66% Amerykanów cierpi na nadwagę lub otyłość. Wielu spośród nich stara się schudnąć, ale sukces osiąga jedynie około 5% z nich. Dodatni bilans energetyczny – zjadanie większej ilości kalorii niż jest się w stanie spalić – to oczywista przyczyna problemu. Amerykanie pracują ciężko i są zdyscyplinowani, a więc sposób na zwalczenie epidemii otyłości jest bardziej skomplikowany niż regulacja bilansu energetycznego. Shoma Berkenmeyer z Ruhr University w Niemczech spekuluje, czy zaburzenia w równowadze kwasowej spowodowane dietą są odpowiedzialne za epidemię otyłości w krajach wysoko rozwiniętych. Nadmierne utlenianie kwasów tłuszczowych prowadzi do podwyższenia kwasowości, co powoduje odkładanie tłuszczu. Naukowiec sugeruje, że ludzie powinni spożywać więcej pełnowartościowych białek pomagających utrzymać masę mięśniową oraz więcej warzyw i owoców, aby zminimalizować zakwaszenie. Sądzi, że podwyższone poziomy kwasu (jonów wodoru) są powiązane z otyłością, chorobami zwyrodnieniowymi i przedwczesnym zgonem. Potrzebujemy więcej badań pozwalających poprzeć te hipotezy.
(„Medical Hypotheses”, opublikowano w Internecie w maju 2009)
Grelina jest przyczyną problemów ze zrzuceniem zbędnych kilogramów
Czemu odchudzanie jest takie trudne? Organizm ma wyjątkowe zdolności do magazynowania i odkładania energii. W okresach ograniczonej dostępności pożywienia (dieta) jelita wydzielają substancję zwaną greliną, która aktywuje metabolizm tłuszczu, wolne rodniki i białka rozprzęgające w komórkach podwzgórza, co wywołuje uczucie głodu. Ten proces aktywuje wiele różnych ścieżek sygnałowych kontrolujących poziom energii w mózgu, zwiększając przez to zapotrzebowanie na pożywienie i spowalniając metabolizm. To tłumaczy przyczynę zatrzymania spadku wagi w trakcie diety lub w trakcie programu ćwiczeń, nawet pomimo tego, że jedzą mniej i spalają więcej kalorii, niż przed rozpoczęciem odchudzania.
Grelina jest hormonem promującym głód, natomiast leptyna hamuje uczucie głodu i spowalnia metabolizm. Kulturyści przygotowujący się do zawodów tracą duże ilości tłuszczu w krótkim czasie, co jest dużym wyzwaniem dla procesów regulacji wagi. Estońscy badacze odkryli, że podczas 10 tygodni przygotowań do zawodów kulturystycznych (narodowe mistrzostwa estońskie) u sportowców grelina podniosła się o 26% a leptyna spadła o 28%. To badanie tłumaczy, dlaczego odchudzanie przed zawodami jest tak wyjątkowo oporne i ciężkie.
Przezwyciężenie mechanizmów kontroli energii w organizmie jest niezwykle trudnym zadaniem. Na przykład wiele badań dowodzi, że człowiek musiałby przebiegać 20 mil lub więcej tygodniowo, aby skutecznie zrzucić nadwagę za pomocą aktywności fizycznej i niewielkich ograniczeń kalorycznych. Mechanizmy przechowywania energii służyły człowiekowi doskonale, kiedy brakowało pożywienia i mieli dużo aktywności fizycznej, bo musieli to pożywienie upolować. Sytuacja jest bardziej beznadziejna w dzisiejszych czasach, kiedy na każdym rogu mamy restauracje serwujące fast food i rzadko kiedy chodzimy pieszo.
(„Progress in Lipid Research”, w druku; opublikowane w Internecie 4 maja 2009)