Dlaczego jesteśmy tacy tłuści?
Według opinii społecznej, w rankingu obleśności pierwsze miejsce zajmują otyli, mimo to Amerykanie wciąż cierpią na nadwagę i otyłość. Ludzie nie chcą być grubi, ale nie potrafią sobie z tym poradzić. Eric Ravussin i J. Galgani z Pennington Biomedical Research Center w Luizjanie przeanalkizowali skomplikowane mechanizmy regulujące wagę ciała.
Kontrola wagi to coś więcej niż tylko bilansowanie przyjmowanego pokarmu i wydatku energetycznego. Ośrodek kontrolujący apetyt w mózgu jest bardzo czuły na pewne składniki odżywcze na przykład węglowodany. Całkowity glikogen w organizmie (przechowywane węglowodany) w wątrobie i mięśniach to zaledwie 400 gramów, dlatego niewielkie zmiany w ilości przyjmowanych węglowodanów mogą wpływać na apetyt. Diety wysokotłuszczowe zwiększają uczucie głodu, a w rezultacie także ilość spożywanych pokarmów, ponieważ mózg odczuwa zaburzenie równowagi składników odżywczych jako niedobór węglowodanów. Czynniki takie jak zdolność do spalenia tłuszczu, aktywność fizyczna w ciągu dnia, aktywność rekreacyjna, aktywność układu współczulnego w mózgu (reakcja walki i ucieczki) i uwarunkowania genetyczne odgrywają ważną rolę w kontrolowaniu wagi. Zrozumienie tych skomplikowanych mechanizmów jest kluczem do powstrzymania epidemii otyłości. („International Journal Obesity”, 32: S109-S119, 2008)
Czy diety bogate w cukier powodują otyłość?
Amerykanie spożywają o około 300 kalorii dziennie więcej niż 30 lat temu, większość w postaci wysokosłodzonych napojów bezalkoholowych. Producenci słodkich napojów w Stanach Zjednoczonych stosują coraz więcej fruktozowego syropu kukurydzianego (45 procent wolnej glukozy i 55 procent fruktozy) jako głównej substancji słodzącej, podczas gdy firmy z innych krajów stosują więcej sacharozy (cukru stołowego).
Holenderscy badacze z Uniwersytetu w Maastricht wskazali, że nie ma wielu dowodów na to, że wysokie spożycie cukru jest powodem przybierania na wadze. U osób, które nie próbowały stracić na wadze diety ubogie w cukry proste (o niskim indeksie glikemicznym) nie były powiązane
z niskim procentem tłuszczu w organizmie. W rzeczywistości indeks masy ciała (miara proporcji wagi do wzrostu) jest niższy u osób przyjmujących więcej węglowodanów i mniej tłuszczu
w diecie. Jednakże pewne dowody łączą diety ubogie w cukry proste z utratą wagi w przypadku osób, które stosują diety o ograniczonej dawce kalorii. Związek między wysokim spożyciem cukrów prostych a otyłością, jeżeli w ogóle istnieje, to jest niewielki. („Obesity Reviews”, 10 (Supplement 1): 9-23, 2009)
Termogeneza to obiecujący sposób na walkę z otyłością
Nasz organizm jest żywą fabryka chemiczną, która przemienia energię z pokarmu w inne rodzaje energii potrzebnej komórkom. Energia uwalniana przy rozkładzie pożywienia jest zachowywana w substancjach chemicznych, które napędzają skurcze mięśni, syntezę białek, kontrolę płynów w organizmie i impulsy nerwowe. System nie działa perfekcyjnie, ponieważ większość tych przemian energetycznych ulatnia się w postaci ciepła. Komórki zawierają związki chemiczne zwane białkami rozprzęgającymi, które zapobiegają konserwacji energii i zwiększą produkcję ciepła, proces ten zwany jest termogenezą.
Ostatnie badania wskazują, że dorośli ludzie mają znaczny procent brązowej tkanki tłuszczowej, która ma dużą wydajność termogeniczną. Badacze z Maastricht University w Holandii prowadzeni przez Sander Wijers, na podstawie analizy literatury przedmiotu wywnioskowali, że stymulacja termogenezy za pomocą leków może być sposobem na przyspieszenie metabolizmu i kontrolę nad otyłością. („Obesity Reviews”, w druku, opublikowano online w grudniu 2008)
Zażywanie białka – kazeiny zwiększa wydatek energetyczny i hamuje apetyt
Badania nad żywieniem sportowców mają silny wpływ na opracowane diety sportowe i w rezultacie – na osiągnięcia sportowców. Do niedawna dietetycy przedstawiali pewne składniki odżywcze jako paliwo lub składniki budujące dla białek czy służące przechowywaniu energii. Ostatnie odkrycia pokazują, że kompozycja diety wpływa na biochemiczne ścieżki powodujące wzrost masy mięśni i struktur komórkowych, jak mitochondria, które poprawiają wytrzymałość. Wpływa to także na szybkość metabolizmu, uczucie głodu i sytości (uczucie pełności).
Holenderskie badanie, prowadzone przez Anadę Waelen z Maastricht University, dowiodło, że osoby stosujące dietę bogata w białko mleka – kazeinę (25 procent przyjmowanych kalorii) miały przyspieszony metabolizm dobowy (szybkość spalania kalorii) o 2,6 procent, pozytywny bilans białkowy i zwiększone zużycie tłuszczu w porównaniu z osobami, których dieta zawierała 10 procent kazeiny. Dieta bogata w kazeinę zwiększyła także uczucie sytości o 33 procent. W oparciu o wyniki tych i innych badań, dobrą praktyką dla kulturystów wydaje się konsumpcja suplementu zawierającego 25 gramów białka przed każdym większym posiłkiem, np. niskotłuszczowe mleko i proszek białkowy. Poprawi to spalanie tłuszczu stymulując syntezę białek. („American Journal Clinical Nutrition”, 89: 1-8, 2009)
Cały artykuł można przeczytać w wrześniowym "Muscular Development"