Rozdzielanie składników odżywczych

Co twoje ciało robi z jedzeniem, które spożywasz?

Czytałem niedawno artykuł naukowy znanego badacza, dr. George’a Braya, w którym omawiał terapię otyłości. Zgodnie z jego słowami: „ Niezależnie od tego, od jakich działań się rozpoczyna, efektem ogólnym musi być ograniczenie spożywanego pożywienia albo wzrost wydatkowania energetycznego”. Ale sprawa nie jest tak prosta. Bray zignorował kwestię rozdzielania składników odżywczych, czyli to, co twoje ciało robi z pożywieniem, którego mu dostarczasz. Organizm wysyła składniki do komórek mięśniowych bądź tłuszczowych, a niektóre związki chemiczne, a także proporcje makroskładników w diecie mogą mieć wyraźny wpływ na rozdzielanie składników odżywczych. Przyjrzyjmy się kilku badaniom naukowym związanym z tym tematem.

Suplementacja forskoliną

Podczas przeprowadzonego niedawno losowego, podwójnie ślepego badania z wykorzystaniem kontrolnej grupy placebo, które odbyło się na University of Kansas, badano wpływ forskoliny (ekstraktu z korzenia Coleus forskohlii – pokrzywy indyjskiej) na budowę ciała, poziom testosteronu, tempo przemiany materii oraz ciśnienie krwi u mężczyzn z nadwagą i otyłością. W badaniu wzięło udział trzydzieści osób – piętnaście z nich losowo przypisano do grupy, w której prowadzono suplementację forskoliną (preparat forslean, 250 mg 10-procentowego ekstraktu forskoliny dwa razy dziennie), a kolejne piętnaście do grupy placebo. Badanie trwało dwanaście tygodni. W tym czasie trzy razy oceniano zmiany fizjologiczne zachodzące u uczestników – przed rozpoczęciem badania, w trakcie i po jego zakończeniu.

Mimo że nie odnotowano znaczących różnic pomiędzy grupami czy też występujących wraz z postępami badania różnic, dotyczących dziennego spożycia kalorii lub spoczynkowego tempa przemiany materii, to okazało się, że forskolina sprzyja pozytywnym zmianom w składzie ciała. A konkretnie – grupa przyjmująca forskolinę straciła od 4,52 do 5,74 kg tłuszczu, zyskując od 3,71 do 4,07 kg suchej masy mięśniowej. Grupa pla-cebo natomiast straciła od 0,51 do 1,91 kg tłuszczu, a zyskała od 1,57 do 2,56 suchej masy mięśniowej.
A zatem u badanych przyjmujących forskolinę więcej składników odżywczych wysyłanych było do tkanki mięśniowej, podczas gdy u tych otrzymujących placebo – do tkanki tłuszczowej. Innymi słowy, forskolina działała jako czynnik rozdzielający składniki odżywcze. Według autorów badania utrata tkanki tłuszczowej w grupie przyjmującej forskolinę związana była ze zdolnością tej substancji do bezpośredniego aktywowania cyklazy adenylowej w tkance tłuszczowej, co przyczyniało się do uwalniania większej ilości wolnych kwasów tłuszczowych.
Firma USP Labs sprzedaje Bolic – mo-cny (96%) suplement forskoliny w rozsądnej cenie. Możesz tego spróbować, ale powinieneś zdawać sobie sprawę, że efekty działania forskoliny w postaci rozdzielania substancji odżywczych mogą nie być tak widoczne u relatywnie szczupłych bywalców siłowni, jak były u otyłych mężczyzn biorących udział w badaniu opisanym powyżej.

Dieta ketogeniczna

Dr Jeff Volek wraz z współpracownikami badał wpływ sześciotygodniowej,bardzo niskowęglowodanowej (ketogenicznej)diety na całościowy i miejscowy skład ciała oraz na poziom hormonówna czczo. Dwunastu zdrowych mężczyzn o normalnej wadze przestawiło się na sześć tygodni ze zwykłej diety zawierającej 48%węglowodanów na dietę ketogeniczną,w której węglowodany stanowiły 8%pokarmu, natomiast ośmiu mężczyzn pozostało przy normalnej diecie,stanowiąc grupę kontrolną. Mimo że badani mogli spożywać taką liczbę kalorii, która wystarczała do utrzymania masy ciała, to okazało się, że podczas sześciu tygodni masa tłuszczowa znacznie się zmniejszyła (o 3,4 kilograma), zaś sucha masa mięśniowa wzrosła (o 1,1 kilograma).W tym przypadku radykalna zmiana proporcji makroskładników w diecie wywołała znaczny efekt dotyczący rozdzielania składników odżywczych. Mianowicie, w porównaniu do „normalnej diety” podczas diety ketogenicznej do tkanki tłuszczowej było wysyłane znacznie mniej składników odżywczych. Autorzy badania szacują, że około 70% zmian w utracie tkanki tłuszczowej podczas diety ketogenicznej można przypisać obniżeniu stężenia insuliny we krwi.

Dieta wysokobiałkowa a ćwiczenia

Podczas czteromiesięcznego badania na University of Illinois badano związek dwóch rodzajów diet (wysokobiałkowej ze średnim poziomem węglowodanów i niskobiałkowo wysokowęglowodanowej)z ćwiczeniami fizycznymi oraz ich wpływ na skład ciała kobiet w okresie utraty wagi. W obydwu dietach całkowita liczba kalorii była taka sama, podobnie jak ilość tłuszczu (30%), różna była jednak zawartość białka; grupa wysokobiałkowa spożywała 1,6grama białka na kg masy ciała, a niskobiałkowa 0,8grama. Jeśli chodzi o ćwiczenia fizyczne, porównywano ogólną aktywność wykonywaną na co dzień z ustalonym programem treningowym (marsze pięć razy w tygodniulub trening siłowy dwa razy w tygodniu).Badanie wykazało, że dieta wysokobiałkowa z umiarkowaną ilością węglowodanów w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi polepsza skład ciała podczas utraty wagi.Mówiąc konkretnie, badane osoby z grupy wysokobiałkowej oraz wysokobiałkowej w połączeniu z ćwiczeniami fizycznymi straciły 7,3 kilograma tkanki tłuszczowej (±0,8kg), podczas gdy osoby z grupy niskobiałkowej i niskobiałkowej w połączeniu z ćwiczeniami 5,3 kilograma tłuszczu(± 0,3 kg). Zmiany w suchej masie mięśniowej odzwierciedlały pozytywne działanie ćwiczeń fizycznych oraz sugerowały dodatni efekt diety wysokobiałkowej. Postawiono  tezę, że leucyna – aminokwas o rozgałęzionym łańcuchu bocznym – współdziała ze ścieżką sygnalizowania insuliny, aby stymulować kontrolę anabolizmu białek, co skutkuje utrzymaniem masy mięśniowej w lepszym stanie w okresie ograniczeń kalorycznych. Podczas gdy całkowita podaż białka jest istotna ze względuna dostarczanie substancji biorących udział w glukogenezie(proces wytwarzania glukozy z substratów niewęglowodanowych),to leucyna wydaje się regulować tlenowe wykorzystanie glukozy przez mięśnie szkieletowe poprzez stymulację przetwarzania glu-kozy w cyklu glukozowoalaninowym. Mechanizmy te zapewniają lepszą ochronęmasy mięśniowej oraz stabilne stężenie cukru we krwi wraz z niskim poziomem odpowiedzi insulinowej w okresie restrykcji energetycznych.

Posumowanie

Wniosek płynący z tego artykułu, jaki musimy sobie przyswoić, jest taki, że powiedzenie „jesteś tym, co jesz” jest nieprawdziwe. Jesteśmy raczej tym, co robimy ze spożywanym pożywieniem. Rozumiesz? To dobrze.

References:
Bray GA. Medical therapy for obesity— current status and future hopes. Med Clin North Am, 2007 Nov;91(6):1225-53, xi.
Godard MP et al. Body composition and hormonal adaptations associated with forskolin consumption in overweight and obese men. Obes Res, 2005 Aug;13(8):1335- 43.
Volek JS et al. Body composition and hormonal responses to a carbohydrate-restricted diet. Metabolism, 2002 Jul;51(7):864-70.
Layman DK et al. Dietary protein and exercise have additive effects on body composition during weight loss in adult women. J Nutr, 2005 Aug;135(8):1903-10.
Layman DK, Walker DA. Potential importance of leucine in treatment of obesity and the metabolic syndrome. J Nutr, 2006 Jan;136(1 Suppl):319S-23S.