Debata sterydowa trwa - maj 2011

W tzw. „erze sterydów” rekordy w sporcie padają szybciej niż muchy. To co kiedyś było niezwykłe, teraz jest zwyczajne i powszechne. Nie ma wątpliwości, że sterydy czynią sportowców większymi i silniejszymi. To pewne. Ale nie oznacza to wcale, że dzięki nim zyskasz np. w baseballu koordynację pozwalającą uderzyć piłkę lecącą w twoim kierunku z prędkością 160 km na godzinę. A o tym właśnie się zapomina w „debacie na temat sterydów”. 

W końcu nadal trzeba trenować jak szaleniec i być obdarzonym doskonałą genetyką (czyli wybrać sobie odpowiednich rodziców), by współzawodniczyć na najwyższym poziomie. Kiedy Floyd Landis oskarżył siedmiokrotnego mistrza Francji Lance’a Armstronga o stosowanie sterydów stało się jasne, że sportowcy posuną się do wszystkiego, by zdobyć przewagę nad konkurencją. Tym z was, którzy uważają, że Floyd tylko bił pianę, polecam książkę Jose Canseco. Pan Canseco zrobił coś, czego żaden sportowiec robić nie powinien – wsypał swoich kolegów z drużyny. Ale nawet wtedy ludzie nie wierzyli. Oczywiście teraz już wiedzą, że mówił prawdę. Czy tak samo jest w przypadku słów Landisa? I czy to ma jakieś znaczenie? Czy opinia publiczna zwraca na to uwagę? 

Czasami wygląda to tak, jakby jedyną grupą zainteresowaną tym tematem byli dziennikarze sportowi. Zostanie zawodnikiem światowej klasy – nie tylko w sporcie – wymaga poświęcenia, do którego większość ludzi nie jest zdolna. Ze sterydami i bez nich. Dlatego następnym razem, gdy zasiądziesz przed telewizorem z pilotem i piwem w ręku i zaczniesz podśmiewać się z kolejnej afery dopingowej wokół jakiegoś sportowca, zastanów się jeszcze raz. Wstań i sprawdź, czy dasz radę zrobić to co robi dany zawodnik nawet o połowę gorzej od niego. Wtedy zaczniesz doceniać jego osiągnięcia. 

„Debata sterydowa” stała się jeszcze bardziej intrygująca wraz z nadejściem doustnych analogów sterydów o niezwykłej biodostępności, które ponadto wywołują jedynie delikatne efekty uboczne, a czasem nie wywołują ich wcale. Ostatnio opracowano niesterydowe alternatywy, które selektywnie aktywują receptory androgenowe w tkance mięśniowej lub kostnej. Te selektywne modulatory receptorów androgenowych (z ang. SARMs) przechodzą obecnie próby kliniczne. W rzeczywistości SARMs pod względem strukturalnym nie są blisko spokrewnione ze sterydami, mają jednak coś, co chemicy nazywają „grupami funkcyjnymi”, które pozwalają na aktywację lub blokowanie receptorów androgenowych w wybranych tkankach, a tym samym stymulację mięśni do wzrostu bez ryzyka poważnych i niepożądanych efektów ubocznych obserwowanych często przy leczeniu sterydami. 

Logiczne pytanie brzmi: „Skoro SARMsy potrafią poprawiać osiągi bez efektów ubocznych, w czym tkwi szkodliwość ich stosowania?”. Czy w sporcie celem nie jest zostanie jak najlepszym sportowcem? Pozwalamy, by lepszy trening, nauka i nowoczesny sprzęt (ile kosztuje kolarzówka Lance’a Armstronga? To nie ruski składak!), operacje typu LASIK (tak, lepszy wzrok jest w sporcie istotny), a nawet nauka o żywieniu w sporcie (np. kreatyna) były częścią „platformy erogenicznej”. Czy SARMsy staną się czymś dobrym? Wyobraźcie sobie – zero efektów ubocznych. Oczywiście pojawią się tacy, którzy krzyczeć będą o „czystości sportu”. A co to w ogóle znaczy?

Testosteron i serce

Niektórzy lekarze twierdzą, że androgeny nam szkodzą. Powodują szał sterydowy i ataki serca. A co, jeśli podamy doustnie undekanian testosteronu przez okres 3 miesięcy pacjentom z chorobą wieńcową, a następnie zbadamy jego wpływ na poziom lipidów we krwi i liczbę dziennych ataków dusznicy? Sprawdźmy. 

87 mężczyzn chorych na cukrzycę (w wieku 74 lat) z chorobą wieńcową podzielono losowo na 2 grupy. Jedna przyjmowała undekanian testosteronu (40 mg trzy razy dziennie), druga placebo. Był to eksperyment podwójnie ślepej próby. I co się stało? Czy starsi panowie padli trupem na atak serca? Czy dostali szału sterydowego i wparowali na lokalną pocztę z kałachem w jednej ręce i butelką wódy w drugiej, a może robili coś równie głupiego? Raczej nie. 

W porównaniu do placebo odnotowano u nich redukcję liczby ataków dusznicy aż o 34%, niedokrwienia mięśnia sercowego o 26% i ogólnego niedokrwienia o 21% podczas badania elektrokardiografem. Po 12 tygodniach w grupie przyjmującej sterydy cholesterol ogólny, trójglicerydy i indeks HOMA były znacznie obniżone. Autorzy badania stwierdzili, że trzymiesięczna terapia undekanianem testosteronu ma korzystny wpływ na poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi u pacjentów chorych na choroby wieńcowe. Kuracja obniżyła u nich liczbę ataków dusznicy i niedokrwistości. Może to wynikać z wpływu tego hormonu na metabolizm i naczynia krwionośne. Dlaczego wyniki badania nie ukazały się w gazetach mainstreamowych? Czy testosteron naprawdę może być dobry dla zdrowia? Niebywałe.

Testosteron i stymulacja elektryczna

W przypadku uszkodzenia nerwów lekarze i terapeuci znają wiele sposobów na przyśpieszenie ich regeneracji. Na przykładzie aksotomii nerwów twarzowych szczurów zespół naukowców zbadał wpływ połączenia stymulacji elektrycznej (SE) i podawania propionatu testosteronu (PT). Wyniki sugerują, że obydwie metody w inny sposób poprawiają właściwości regeneracyjne nerwów twarzy. SE redukuje opóźnienie w pojawieniu się nowych tkanek, a PT przyśpiesza ogólne tempo regeneracji. Krótko mówiąc, połączenie SE i PT to doskonały sposób na przyśpieszenie regeneracji uszkodzonych nerwów.

Testosteron a depresja

Niski poziom testosteronu i stany depresyjne występują tym częściej, im starszą grupę obserwujemy. Opierając się na danych z Longitudinal Aging Study Amsterdam (LASA), określono, że u mężczyzn z poziomem testosteronu poniżej 220 pmol/l występuje podwyższone ryzyko pojawienia się stanów depresyjnych. Naukowcy doszli do wniosku, że poziom wolnego testosteronu poniżej 170 pmol/l wiąże się z wystąpieniem symptomów depresji, natomiast poziom poniżej 220 pmol/l (dolna 1/5 populacji) wskazuje na rozwój tych objawów w przyszłości. Dlatego, jeśli macie ostatnio lekkiego doła, idźcie do lekarza i sprawdźcie, czy nie powinniście podregulować sobie poziomu testosteronu.

Testosteron a gęstość mięśni

W tym badaniu przyjrzano się wpływowi terapii zastępczej testosteronem na strukturę mięśni szkieletowych u osłabionych wiekiem (65−89 lat) mężczyzn z niskim poziomem tego hormonu. Ochotnicy otrzymywali codziennie przez 6 miesięcy albo testosteron w żelu (50 mg), albo placebo. Kuracja testosteronem doprowadziła do ochrony gęstości mięśni, podczas gdy w grupie placebo odnotowano jej spadek. Wyniki sugerują, że testosteron łagodzi sarkopenię (spowodowaną wiekiem utratę mięśni) i sprawia, że tkanka mięśniowa utrzymuje się normalnym stanie nawet w podeszłym wieku. A to jest słowo kluczowe – „normalny”. Podniesienie testosteronu do normalnego poziomu jest warunkiem kluczowym w walce o utrzymanie zdrowia i kondycji fizycznej.