Farmakologiczne wieści - luty 2011

Regenerujące właściwości sterydów anabolicznych mogą być bardziej ograniczone, niż nam się wydaje

            Powszechnie wiadomo, że korzystanie ze sterydów anabolicznych może negatywnie wpływać na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Najczęściej porusza się temat przesunięcia wartości stężeń cholesterolu we krwi. Zazwyczaj oznacza to wzrost „złego” cholesterolu LDL i obniżenie stężenia „dobrego” cholesterolu HDL. Uważa się, że przyczynia się to do powstawania zmian miażdżycowych. Tak jak w przypadku wielu innych działań ubocznych wynikających ze stosowania sterydów, zmiany te są tymczasowe. Po zaprzestaniu stosowania sterydów, wartości stężeń cholesterolu powinny wrócić do normy. Mimo iż wpływ działania sterydów anabolicznych na organizm ludzki stał się tematem setek badań klinicznych, to mało kto skoncentrował swoje badania na analizie procesów regeneracji organizmu po zakończeniu cyklu stosowania tych środków. Podstawowe pytania dotyczą czasu potrzebnego, by doszło do unormowania stężeń lipidów we krwi, a także tego, czy okres stosowania sterydów anabolicznych wpływa na długość tego procesu. Najnowszy artykuł opublikowany w „British Journal of Sports Medicine” rzuca odrobinę światła na ten aspekt.

            Opublikowano wyniki badania będącego częścią większego projektu, w którym analizowano wpływ sterydów anabolicznych na fizjologię organizmu. Wyniki te koncentrują się na wpływie stosowania sterydów przez młodych mężczyzn na ich profil lipidowy i lipoproteinowy. W badaniu wzięło udział 35 mężczyzn, spośród których 19 korzystało z tych środków. Użytkowników sterydów podzielono na dwie grupy: w jednej (n=9) ochotnicy stosowali sterydy przez 8 tygodni, a w drugiej (n=10) przez 14 tygodni. Pozostałych 16 mężczyzn stanowiło grupę kontrolną. Profil lipidowy i lipoproteinowy przeanalizowano na samym początku badania, po jego zakończeniu, a także sześć tygodni po zaprzestaniu stosowania sterydów. W badaniu wykorzystano różne środki, w zależności od indywidualnych preferencji uczestników. Wykorzystywane dawki przekraczały wartości terapeutyczne i wszyscy (poza jednym badanym) stosowali równocześnie dwa lub więcej rodzajów sterydów.

            Uzyskane wyniki nie były niespodzianką: stosowanie sterydów anabolicznych negatywnie wpływa na profil sercowo-naczyniowy. Przy niekontrolowanym stosowaniu sterydów anabolicznych dochodzi do znacznego zwiększenia stężenia cholesterolu LDL oraz równoczesnego obniżenia stężenia cholesterolu HDL o prawie 50% (w tym do znacznego zmniejszenia frakcji cholesterolu HDL-2 i HDL-3). Zmiany te zostały również wyraźnie odzwierciedlone w stężeniach apolipoproteiny B (apo-B) i apolipoproteiny A1 (apo-A1), będących integralnymi elementami cząsteczek LDL i HDL. Co ciekawe, negatywny wpływ sterydów nie zależał od długości ich stosowania, gdyż w obu grupach wartości mierzonych parametrów okazały się być zbliżone. Jest to zgodne z wynikami wcześniejszych badań, w których wykazano, że negatywne działanie sterydów anabolicznych wpływa na organizm już w pierwszych tygodniach ich stosowania. W kolejnych dniach wpływ na stężenie cholesterolu stabilizuje się i pozostaje zależny wyłącznie od dawki.

            Najważniejsze dane uzyskane w tym doświadczeniu pochodzą z testów krwi przeprowadzonych w trakcie fazy regeneracji. Naukowcy wykazali, że mimo porównywalnego w obu grupach negatywnego wpływu sterydów na poziom cholesterolu i lipoprotein, przy długotrwałym stosowaniu tych środków powrót do wartości normalnych analizowanych parametrów zajmuje więcej czasu. W grupie stosującej sterydy przez osiem tygodni wartości stężeń lipidów i lipoprotein (wszystkich oprócz HDL-2) wróciły do wartości wyjściowych po sześciu tygodniach od zakończenia cyklu. W przypadku grupy 14-tygodniowej tak się jednak nie stało. W badaniu tym nie skontrolowano stosowanych dawek ani czasu. Mimo to potwierdza ono założenie, że wpływ na profil lipidowy zależy głównie od stosowanej dawki. Oprócz tego uzyskane wyniki sugerują, że dłuższe cykle mogą sprawiać, że powrót stężeń cholesterolu do wartości prawidłowych również będzie dłuższy. Osoby regularnie stosujące sterydy anaboliczne powinny o tym pamiętać i odpowiednio dostosowywać czas trwania cyklów i okresów regeneracji.

Nandrolon i kontuzje

            Większość ludzi uważa, że sterydy anaboliczne korzystnie wpływają na procesy regeneracji. Jednym z powtarzających się argumentów, który przemawia za ich stosowaniem to fakt, iż sterydy są rutynowo przepisywane w przypadku kontuzji układu szkieletowo-mięśniowego. Powszechnie uważa się, że anaboliczne właściwości sterydów mogą wzmocnić uszkodzone mięśnie i tkankę łączną oraz skrócić czas potrzebny do odzyskania pełnej sprawności. Wykorzystywanie sterydów do takich celów budzi jednak kontrowersje. Temat ten został szeroko opisany w literaturze fachowej. Mimo iż wyniki kilku badań potwierdzają zasadność stosowania sterydów w przypadku kontuzji, wciąż potrzeba więcej danych, aby móc w pełni wykorzystać potencjał terapeutyczny tych środków. Niedawno ukazała się nowa publikacja, której autorzy sugerują, iż sterydy anaboliczne nie są idealnymi środkami w leczeniu urazów mięśni obręczy barkowej.

                Naukowcy przebadali wpływ dekanianu nandrolonu na procesy naprawy mięśni obręczy barkowej u samców królika. Na początku eksperymentu mięśnie obręczy barkowej królików zostały uszkodzone przez nacięcie, a następnie zrekonstruowane. 15 dni po operacji pobrano tkankę ścięgnistą i ustalono, jaki wpływ na procesy naprawy i regeneracji tkanki miały warunki badania. Jedną z analizowanych zmiennych był dekanian nandrolonu, podawany zwierzętom w dawce 10 mg na kilogram masy ciała. Wbrew oczekiwaniom, w wyniku stosowania nandrolonu doszło do zmniejszenia siły ścięgien, a proces ich regeneracji uległ wydłużeniu. W wyniku analizy mikroskopowej wykazano, iż u zwierząt, którym podawano steryd, aktywność fibroblastów była mniejsza niż w grupie kontrolnej i dodatkowo doszło do powstania większego stanu zapalnego.

            Uraz mięśni obręczy barkowej to poważna kontuzja, która często dotyka kulturystów i sportowców stosujących treningi o dużej intensywności. Proces leczenia często wymaga zastosowania zabiegu chirurgicznego i niezmiennie ogranicza zdolność do wznowienia treningu siłowego przez kilka tygodni, a nawet miesięcy. Niestety, naukowcy w tym badaniu ustalili, że dekanian nandrolonu nie tylko nie wpływa korzystnie na procesy leczenia urazów mięśni obręczy barkowej, ale wręcz je hamuje. Z pewnością ten temat wymaga przeprowadzenia większej liczby badań. Jednak mimo wszystko, wyniki doświadczenia sugerują, że działanie lecznicze sterydów anabolicznych może być bardziej ograniczone, niż nam się wydaje. Podsumowując, jeśli kiedykolwiek przydarzy się wam uraz mięśnia lub ścięgna mięśnia obręczy barkowej, lepiej będzie unikać stosowania sterydów anabolicznych. Coś co jest często wykorzystywane jako lek, tak na prawdę może  pogorszyć sytuację.